Tek hücreli proteinler
Bitkisel besinlerin proteince daha düşük değerde ve bazı önemli temel aminoasitler yönünden hayvansal proteinlere kıyasla daha yoksun olması nedeniyle hızla çoğalan dünya nüfusunun yarattığı beslenme sorunlarını çözümleyebilmek için doğal kaynaklı artık maddelerden üretilen mikroorganizmalardan yararlanılması düşünülmüştür. Bu çalışmaların başlangıcı 1900’lü yılların başında öne sürülmüştür.1966 yılı başlarında MIT ( Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ) mikropsal kaynaklı proteinin kullanımı fikrine kesin olarak karar vermiş ve bu proteine Tek Hücreli Protein adını verilmiş. Bu terim tek başına mikroorganizmalardan üretilen protein için kullanıldığından yanlış olarak isimlendirilmiştir.bugün çoğu kez protein kaynağı olarak üretilen mikroplar ayırma işleminden geçirilmeden tüm olarak kullanılmakta ve içerisinde protein dışında yağlar, vitaminler vb. gibi çeşitli besin maddelerini de içermektedir. Bu nedenle MİKROPSAL BESİN adının kullanılması daha uygun olmakla beraber ilk çalışmaların yöneltisine uygun olarak THP deyimi yerleşmiştir. Alg ve mayalarında tek hücre proteini üretimi söz konusudur. Bunun için her THP üretildiği kaynağın adını taşıyarak tanımlanır. Örneğin; Alg proteini, Maya hücresi proteini gibi. Tek hücreli proteinler insanlar için gerçek ve potansiyel gıda kaynağı olmasına rağmen burada bahsedilen diğer ürünlerden farklıdır. TEK HÜCRELİ PROTEİN ÜRETİMİNİNİ GEREKÇELERİ ( TEMELLERİ ) Gelecek generasyonların dengeli ve yeterli olarak beslenebilmeleri için gelecekte yeni gıda kaynaklarının bulunması zorunludur. Besin kaynağı; yüksek derecede istenilen üretim masrafları, minimum üretim alanı, zaman ve tamamlanmış beslenmeyle ilgili olmalıdır. Bu kriterlere ilave olarak THP birçok artık materyalden üretilebilir. Proteinlerin hayvansal ve bitkisel kaynakları olan THP ‘nin avantajları şöyle özetlenebilir: • Mikroorganizmalar çok kısa generasyon zamanına sahiptir ve böylece hızlı kütle artışı sağlanabilir. • Mikroorganizmalar kolayca genetik modifikasyona uğrayabilir – üretilen hücre istenilen özellikleri taşımış olur. • Protein içeriği yüksektir. • THP üretimi hammadde açısından incelendiğinde günümüzde hazır olarak bulunan miktarı oldukça fazladır. • THP üretimi sürekli kültür yöntemiyle başarılabilir ve böylece iklimsel değişikliklerden etkilenmez. Daha hızlı ve mikrobiyal protein üretiminin yeterliliği bitki ve hayvan kaynaklarıyla karşılaştırılmalı, gözlenmeli ve incelenmelidir. Basit olarak karşılaştırıldığında; 1,000-1b yön veren üretimler yeni protein/gün ‘ün 1-1b hakkında soya fasulyesi ( üretim sezonuna dağıtılırsa ) üretimi 80 – 1b civarında, mayalardan üretimi ise 50 ton civarındadır. ORGANİZMALAR ve FERMANTASYON SUBSTRATLARI Birçok alg, maya, küf ve bakteriler THP kaynağı olarak kullanılmıştır. En çok kullanılmak için üzerinde durulan cins ve türler aşağıda belirtilmiştir: